Ở người trưởng thành có khoảng 5 lít máu, bao gồm các tế bào chuyên biệt lơ lửng trong huyết tương. Nó cung cấp các chất dinh dưỡng, oxy cho tế bào và mang các chất thải đi. Máu cũng vận chuyển các hormon, kháng thể và các tế bào có vai trò chống lại sự nhiễm trùng.
Máu là hệ thống vận chuyển
Các tế bào máu và tiểu cầu trong máu
Máu là hệ thống vận chuyển chính của cơ thể ở trạng thái nghỉ ngơi. Ở một cơ thể trưởng thành, tim bơm tổng cộng 5 lít máu đi khắp cơ thể trong mỗi phút. Các thành phần của máu sẽ thu nhận các chất dinh dưỡng được hấp thụ từ ruột cũng như oxy từ phổi và chuyển chúng đến các tế bào của cơ thể. máu cũng lấy đi các hóa chất do tế bào thải ra như Ure và Axit lactic rồi vận chuyển chúng đến gan và thận, ở đây chúng sẽ được thải hoặc là bài tiết ra khỏi cơ thể . Khí carbonic được lấy từ các tế bào và se được phổi thải ra ngoài.
Máu cũng vận chuyển các Hormon từ các tuyến chúng được tạo ra đến các tế bào là nơi chúng tác động lên. Các tế bào và những chất khác có liên quan đến quá trình chữa lành và chống nhiễm trùng cũng luân chuyển trong dòng máu và chỉ hoạt động khi cần đến.
Các thành phần của máu
Thành phần lỏng của máu ( huyết tương ) có 92% là nước nhưng trong đó cũng có chứa Glucose, khoáng chất, các enzyme, Hormon và các chất thải bao gồm khí carbonic, Urea và Axit lactic. Một số trong các chất này như khí Carbonic chỉ hòa tan trong huyết tương; một số chất khác như muối khoáng, sắt, đồng gắn kết vào các protein vận chuyển chuyên biệt của huyết tương có chứa các chất kháng thể để chống lại sự nhiễm trùng.
Sự đông máu
Khi một mạch máu bị tổn thương các tiểu cầu dồn đến chỗ đó để bít kẽ hở lại. Khi chúng dính chặt vào vùng bị tổn thương thì sẽ giải phóng ra các hóa chất. Các hóa chất này kích hoạt quá trình tạo cục máu đông, hay còn gọi là sự đông máu, dòng thác đông máu. Quá trình này dẫn đến sự hình thành các bó sợi Protein gọi là fibrin. Các sợi Fibrin sẽ gắn kết qua lại với nhau tạo ra một nút chặn chắc chắn, chính là cục máu đông, có các tiểu cầu và hồng cầu bị mắc kẹt bên trong.
Sản sinh tế bào
Các tế bào hồng cầu, bạch cầu và các tiểu cầu được tạo ra trong tủy xương rồi từ đó đi vào dòng máu. Các tế bào bạch cầu có liên quan đến sự miễn dịch cũng có thể đi vào hệ bạch huyết. Các tế bào hồng cầu không nhân vẫn ở lại trong dòng máu lưu thông và có thể tồn tại đến 120 ngày.
Các nhóm máu
Các kháng nguyên phổ biến nhất
Nhóm máu có tính di truyền. Nó được xác định bởi các protein nằm trên bề mặt của tế bào hồng cầu gọi là các kháng nguyên. Các kháng nguyên chính được gọi là A và B, và các tế bào có thể hiển thị các kháng nguyên A ( nhóm máu A ), B ( nhóm máu B ) hay cả hai ( AB ), hoặc là không có kháng nguyên ( O ). Các kháng nguyên là những chất kích hoạt của hệ thống miễn dịch. Hệ thống miễn dịch của một người không có phản ứng với các kháng nguyên trên các tế bào hồng cầu của chính mình nhưng sẽ tạo ra các kháng thể để nhận biết và giúp tiêu diệt các tế bào lạ thể hiện những kháng nguyên mới. Do đó, trong nhóm máu A các tế bào thể hiện kháng nguyên A nhưng sẽ sản sinh ra các kháng thể với kháng nguyên B và tiêu diệt các tế bào lạ có mang kháng nguyên này.
Được viết bời nhà thuốc Hạnh Lâm Đường.
